Historia sztuki różnie obchodzi się z artystami, nawet tymi najwybitniejszymi w swojej dziedzinie. Jednych wynosi na piedestały i z ich dzieł czyni obiekty kultu, a o innych zaś zapomina lub latami uparcie milczy. Do tych drugich przez długi czas należał, związany z Krakowem malarz z Kresów, Soter Jaxa-Małachowski.
Soter Jaxa-Małachowski w pracowni | 1894-1900, fot. wł. Kolekcja prywatna
Popularny w międzywojniu marynista, ale też pejzażysta Krakowa i Tatr oraz interesujący portrecista, warsztatowo bliski artystom klasy tej co Alfons Karpiński, Feliks Michał Wygrzywalski czy Julian Fałat, także na polu rysunku i grafiki, bywa nazywany „polskim Ajwazowskim”. Dlaczego więc na ponad pół wieku zniknął z oczu widzom i krytyce artystycznej?
Soter Jaxa-Małachowski, Finale, 1915, olej, płótno, 135 × 180 cm, wł. kolekcja prywatna
