Hanna Rudzka-Cybis, Autoportret | 1920, Muzeum Historyczne Miasta Krakowa

Maria Czapska w 1930 roku zastanawia się na łamach magazynu „Kobieta Współczesna”: „Jeśli jest ciężki chleb malarza na dorobku, to cóż powiemy o losie malarki, żony malarza”¹. Nie wątpi, że czytelniczki rozumieją, co ma na myśli. Dalej pisze:

„Taki już los kobiety, że ona dźwigać musi ciężar drobnych a niezliczonych kłopotów życia codziennego, a jak trudno jest łączyć to wielorakie kłopotanie się z pracą indywidualną, z pracą twórczą, to mi przyzna każda kobieta, która się zetknęła z rzeczywistością życia. Niestrudzona, cierpliwa, umiejąca łączyć zalety kobiety z zapałem i wytrwałością artysty, przetrwała pani Hanna Rudzka-Cybis na swym stanowisku wierna raz obranej drodze”².

Jan Cybis nie palił się do tak przyziemnych obowiązków, jak prowadzenie domu. Autorka artykułu aż za dobrze wie, jak to wyglądało. Zmagania młodej artystki widziała na własne oczy, mieszkając w Paryżu z bratem, malarzem Józefem Czapskim. Czapski zapamięta to tak samo, a może nawet jeszcze wyraźniej:

„Cybis żył tylko z tego, że jego żona (…) chodziła co dzień w mrozy daleko do Luwru i kopiowała pejzaże Corota, które potem odsyłała do Polski do krewnego, a ten jej te kopie w Polsce – pewnie za grosze – sprzedawał”³.

To był naprawdę szalony pomysł, żeby przyjechać nad Sekwanę prawie bez pieniędzy i zostać tyle lat.

Czytaj dalej →