Przedwcześnie i tragicznie zmarły malarz zostawił po sobie dorobek ponad 2000 dzieł, doskonale znając Słoneczniki czy Gwiaździstą noc, dzisiaj oddamy się rozważaniom na temat jego autoportretów i znaczenia ukrytego za stwierdzeniem, że „Vincent był człowiekiem o tysiącu twarzy”. Dokładnie, to o czterdziestu siedmiu twarzach – tyle właśnie namalował autoportretów – z czego 24 w Paryżu.
Vincent van Gogh Autoportret | 1887, Art Institute of Chicago
Jak w wypadku wielu artystów, studiowanie własnej twarzy było najtańszym i najprostszym sposobem na szkolenie warsztatu, ale w wypadku Vincenta za tym prostym gestem kryło się dużo więcej znaczeń. Na autoportretach zaobserwować możemy przede wszystkim konflikt tożsamościowy: różne nakrycia głowy prezentowane na portretach odpowiadały odnajdywaniu, a może raczej konstruowaniu swojej tożsamości (szara fedora odpowiadająca mieszczuchowi, słomiany kapelusz sugerujący prostego wieśniaka, brak nakrycia głowy podkreślający nastrój cnotliwego estety).
Vincent van Gogh Autoportret w słomkowym kapeluszu | 1887
Vincent van Gogh Autoportret z zabandażowanym uchem | 1889
Vincent van Gogh Autoportret w szarym, filcowym kapeluszu | 1887, Van Gogh Museum, Amsterdam
Autoportrety można również odczytać jako dokumentujące życie dzienniki, które pokazują nie tylko rozwój artystyczny, ale zmiany w postrzeganiu samego siebie. Nawarstwiające się i hipnotyzujące pociągnięcia impresjonistyczne czy schematyczne kropki i kreski pointylizmu świadczą o niesamowitej podróży artystycznej, której głównym bohaterem był osobliwy Holender.
Źródło: I. Schaffner, The Essential Vincent van Gogh, Nowy Jork 1998.
A może to Cię zainteresuje:
- Peter Paul Rubens – kilka faktów, które warto znać - 5 listopada 2017
- Vincent van Gogh – najsłynniejszy postimpresjonista wszechczasów - 31 lipca 2017
- W kwiecie dusza zamknięta. Motywy roślinne w twórczości Stanisława Wyspiańskiego - 14 stycznia 2016
