Wojciech Weiss, Autoportret | 1904, Muzeum Narodowe w Krakowie
Błądząc po Paryżu na przełomie 1899 i 1900 roku jako świeżo upieczony absolwent krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, Weiss formułował w myślach słowa, które zawarł w swym pamiętniku pięćdziesiąt lat później: „Akademię Sztuk Pięknych ukończyłem jako najlepszy uczeń, obdarzony medalem złotym. Wyjechałem do Paryża. Tu nastąpiło załamanie. Polscy malarze zamieszkali w Paryżu patrzeli na mnie jak na knociarza z prowincji…”. Czy ten kryzys nie przerodził się jednakże w zwycięstwo?
Paryż, światowa stolica sztuki, był głównym punktem odniesienia dla artystów i ich najbardziej pożądanym celem podróży. Pomimo niepodważalnej roli Monachium, Wiednia i Berlina, szczególnie ważnych z perspektywy Europy Środkowej, to właśnie Paryż pozostawał docelowym miejscem wyjazdów artystycznych, stamtąd wysyłane były do Polski teksty publicystyczne dotyczące nowej sztuki, zaś kanon dobrej krytyki artystycznej „wymagał” paryskiego kontekstu.
Exposition Universelle – widok ogólny, Paryż 1900
Tu zjeżdżał cały ówczesny świat sztuki, tu formowały się wiodące kierunki artystyczne i miały miejsce najważniejsze wystawy. W paryskich teatrach odbywały się prapremiery najbardziej śmiałych dramatów europejskich, młoda literatura belgijska, skandynawska, rosyjska debiutowały na łamach tamtejszych czasopism. Belgijska grupa Les XX pozostawała w ciągłym dialogu z estetyką francuską, to właśnie tu Maurice Maeterlinck i August Strindberg prowokowali wyobraźnię, a Edvard Munch budował podstawy późniejszego ekspresjonizmu.
