Peter Paul Rubens „Markiza Brygida Spinola Doria”

Peter Paul Rubens Markiza Brygida Spinola Doria, 1606
olej na płótnie, 152,5 × 99 cm, National Gallery of Art, Waszyngton

Peter Paul Rubens Markiza Brygida Spinola Doria, 1606 olej na płótnie, 152,5 × 99 cm, National Gallery of Art, Waszyngton

W 1605 roku Brygida Spinola poślubia Giacomo Massimiliano Doria. W ten sposób połączyły się dwa wielkie i wpływowe rody genueńskie. Rody posiadające wielu wybitnych przedstawicieli. Ich reprezentanci piastowali świetne stanowiska kościelne jak i urzędy państwowe.

Jednym z ważniejszych i znanych nam z portretu przedstawicieli rodziny Doria był Admirał Andrea Doria, którego portret w manierze Neptuna stworzył w 1530 roku Agnolo Bronzino. Tytuł markiza, pochodzenie i majątek zobowiązywał, ale i na wiele pozwalał.

W przypadku majestatycznego portretu Markizy Brygidy Spinola Doria autorstwa Petera Paula Rubensa mamy widoczny artefakt potęgi i bogactwa. Portret damy – namalowany został w pozie statycznej, dumnej acz nie pozbawionej sprawnego malunku. Ukazuje młodą, bo dwudziestodwuletnią kobietę w całej postaci na tle architektonicznym. I właśnie, a może dzięki specjalnemu zabiegowi Rubensa, poprzez namalowanie zawieszonej po przekątnej, czerwonej, powiewającej kurtyny za postacią, ta duma i zarazem statyczność, znającej swą wartość arystokratki, wydaje się zostać przełamana, a sama postać i dzieło bardzie żywe, wyraziste.

Oryginalne płótno było dużo większe, o czym świadczy kąt namalowanej architektury. Ów zabieg miał na celu umożliwienie patrzenia na dzieło z dołu. W XIX wieku płótno został przycięte. Rozmiar w przypadku takich portretów miał znaczenie ideologiczne. Reprezentacyjne portrety „unosiły” się niczym satelity w pełnych przepychu i bogactwa klatkach schodowych, bądź salach pałaców i zamków rodowych. Jest to też ciekawy przykład zastosowania perspektywy przez Rubensa.

Młoda kobieta została ubrana w satynową, srebrną suknię, składającą się z dwóch części oraz biżuteryjnych dodatków. Na uwagę zasługują ciekawie stworzone rękawy sukni, które imitują formę zbroi. Ogromna kryza utrzymuje delikatną głowę Markizy, a wszystko w kanonach barokowej mody. Fryzurę zdobią trzęsidła, czyli ażurowe ozdoby ze złota, piór i drogocennych kamieni, w tym przypadku z pereł. W prawej dłoni widzimy wachlarz – atrybut dostojeństwa.

Peter Paul Rubens uznawany za jednego z najwybitniejszych malarzy baroku był artystą bardzo płodnym, wieloznacznym i czerpiącym od swych poprzedników, jak i ówczesnych malarzy. Duży wpływ wywarły na jego twórczość odbyte podróże po Włoszech, Hiszpanii, Francji czy Anglii. Właśnie z czasów jego podróży po Włoszech pochodzi portret Markizy Brygidy. To okres zafascynowania oligarchią genueńską. Artysta jest kojarzony głównie z „kształtami rubensowskimi”, odpowiadającymi w XVIII wieku ideałowi piękna, a nie słusznie. Rubens to też świetny kolorysta i obserwator codzienności.
/ Tomasz Holak

Spodobało Ci się? Wesprzyj nas »

Peter Paul Rubens
Markiza Brygida Spinola Doria, 1606
olej na płótnie, 152,5 × 99 cm
National Gallery of Art, Waszyngton

Bibliografia:
Portret. Funkcja, forma, symbol, pod red. A. Marczak-Krupa, Warszawa, 1990.
Słownik terminologiczny sztuk pięknych, pod red. K. Kubalska-Sulkiewicz, Warszawa, 2007.
Fisher C., Flowers of the renaissance, London, 2011.

Dziękujemy Ci, że czytasz nasze artykuły. Właśnie z myślą o takich cudownych osobach jak Ty je tworzymy. Osobach, których nie przerażają długie artykuły, które lubią czytać i doceniają nasze publikacje. Wszystko, co widzisz na portalu jest dostępne bezpłatnie, a ponieważ wkładamy w to dużo serca i pracy, to również zajmuje nam to sporo czasu. Nie mamy na prowadzenie portalu grantu ani pomocy żadnej instytucji. Bez Waszych darowizn nie będziemy miały funduszy na publikacje. Dlatego Twoje wsparcie jest dla nas bardzo ważne. Jeśli lubisz czytać niezłosztukowe artykuły – wesprzyj nas. Nawet niewielka kwota ma ogromne znaczenie. Zwłaszcza teraz potrzebujemy Twojej pomocy bardziej niż kiedykolwiek.
Dziękujemy Ci bardzo, Asia i Dana, założycielki Fundacji Niezła sztuka