Cmentarz jako przestrzeń naznaczona śmiercią, jawi się jako miejsce pełne metafizycznych mocy. Jako obszar graniczny, znajduje się pomiędzy sferą żywych i umarłych, jest przyczyną rodzenia się lęków i postrzegania nekropolii jako miejsca „nieczystego” i groźnego, w którym człowiek może obcować z bytami nie z tego świata. Ów strach porusza wyobraźnię twórców i sprawia, że powstają dzieła sztuki przedstawiające duchy-zjawy wędrujące wśród nagrobków i unoszące się nad mogiłami, zawieszone w pół-bycie, będące ani „z tego”, ani „z tamtego” świata. Jeśli się nie boicie, to zapraszamy Was w podróż do granicy światów, a naszą przewodniczką będzie postać z obrazu Witolda Pruszkowskiego.

Witold Pruszkowski, Zaduszki | 1880, Muzeum Narodowe w Warszawie

Eteryczny, wizyjny charakter tego obrazu, przedstawiającego ducha młodej dziewczyny unoszącego się nad mogiłą, malarz uzyskał nie tyle przez wybór fantastycznego motywu osadzonego w cmentarnej scenerii, ile poprzez malarską biegłość w nadawaniu realistycznej przestrzeni odrealnionego charakteru. Czytaj dalej →