Fundacja Otwarta Pracownia Twórcza w 2022 roku realizuje projekt „Pokoleniowe rodziny artystów”, w ramach którego odbywa się cykl wystaw ukazujących dorobek artystyczny przedstawicieli kilku pokoleń rodzin twórców. Inspiracją do powstania owego cyklu było zaobserwowane zjawisko całych klanów artystycznych, gdzie pasja tworzenia przekazywana jest z pokolenia na pokolenie. W procesie tym rodzi się często niezwykły fenomen dzieł łączących w sobie zarówno innowacyjność, jak i tradycję. Projekt ma na celu popularyzację tychże szerszej publice. W ramach cyklu zaprezentowano prawie 20 artystów tworzących w różnych dziedzinach: od rzeźby po grafikę czy malarstwo.
Prace rodziny Krzysztofów, fot. Fundacja Otwarta Pracownia Twórcza
Analizując historię sztuki, często napotykamy na takie klany artystyczne jak np. Witkiewiczowie czy Malczewscy; mimo że we współczesnej Polsce także mamy wiele podobnie niezwykłych rodzin, to niewiele niestety o nich wiemy. Czy talent przekazywany jest w genach, czy raczej pasję zdobywa się, obserwując działania starszyzny? Trudno jednoznacznie to stwierdzić; inaczej jednak sytuacja wygląda, jeśli wziąć pod uwagę wartość „owoców” takich twórczych relacji, są one bowiem jednoznacznie wysoce wartościowe zarówno w skali sztuki lokalnej, jak i ogólnopolskiej. Każde pokolenie ma swój światopogląd oraz swoje potrzeby i troski wyrażane językiem sztuki; z drugiej jednak strony konotacje rodzinne pozwalają czerpać z dorobku rodziców czy też dziadków i nadbudowywać na tych inspiracjach własne interpretacje. Procesy te przynoszą wyjątkowe i niepowtarzalne w swej ponadprzeciętności plony.
Prace rodziny Grabowskich, fot. Fundacja Otwarta Pracownia Twórcza
W cyklu zorganizowano cztery wystawy – wszystkie zrealizowano w K&K Art Galerii na Warszawskiej Pradze (ul. Białostocka 9, Warszawa, kkgallery.art).
Rodzina Klamerusów
Pierwszą z nich była wystawa rodziny Klamerusów – zaczęła się 23 czerwca 2022 roku. Na wystawie cieszyć się można było pracami rzeźbiarskimi, malarstwem, grafiką, poezją, rysunkiem, a przede wszystkim wyjątkową atmosferą łączącą w sobie wielkie talenty z rodzinnością. Mówi się, iż „krew nie woda” i z pewnością wyjątkowość talentu zgromadzonego w rodzinie Klamerusów potwierdza te słowa.
Prace rodziny Klamerusów, fot. Fundacja Otwarta Pracownia Twórcza
Prace rodziny Klamerusów, fot. Fundacja Otwarta Pracownia Twórcza
Na wystawie prezentowane były dzieła sztuki stworzone przez kilka pokoleń tej rodziny – braci. Najstarszy z nich to Ryszard Klamerus, urodzony w 1949 roku, rzeźbiarz, absolwent Liceum Sztuk Plastycznych im. Antoniego Kenara w Zakopanem oraz Wydziału Sztuki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, uzyskał dyplom z rzeźby w pracowni docent Barbary Bienulis-Strynkiewicz. W tamtym czasie poznał swoją przyszłą żonę, Renatę. Oprócz rzeźbiarstwa, para się grafiką – zaprojektował chociażby odznakę „Zasłużony dla gminy Raba Wyżna”.
Drugi z braci to Julian Klamerus – malarz, publicysta i przewodnik tatrzański. Zdobywał szczyty w Alpach, Dolomitach, ma za sobą Noszak w Afganistanie (7492 m. n.p.m.). Swoimi umiejętnościami zwrócił niegdyś uwagę twórców filmowych – stąd można go ujrzeć w Iluminacji Zanussiego. Z wykształcenia etnograf, ale sam podkreśla, że jest samoukiem. Urodzony gawędziarz. Obcując z nim, można odnieść wrażenie, że ma się przed sobą prawdziwą księgę ludowej wiedzy. Rzeźbi.
Władysław Klamerus – rzeźbiarz, taternik, który zdobył chyba największą sławę. Przez bliskich zwany Władkiem, otoczony zakopiańskimi Tatrami. Od samego początku tworzył własną legendę – chociażby ujmującym sposobem bycia i charakterystycznym ubiorem. Ludzie mawiali, że pod jego subtelną urodą o jasnych oczach kryje się wielka determinacja, prawdziwy duch dzielności.
Władysław Klamerus, Upadek (Ecce Homo), fot. Fundacja Otwarta Pracownia Twórcza
Sztukę zauważał w każdym najmniejszym skrawku życia. Jako jeden z pierwszych dostrzegł potrzebę zaznaczenia żydowskiej obecności w sztuce. Rezultatem tej potrzeby stał się pomnik na Umschlagplatz w Warszawie – wspólny projekt Klamerusa oraz Haliny Szmalenberg.
Piotr Klamerus – rzeźbiarz, scenograf. W latach osiemdziesiątych pracował jako scenograf w Teatrze STU w Krakowie. Doprowadził do realizacji dwóch autorskich scenografii – do spektaklu Ziemia, ziemia w reżyserii Adolfa Weltscheka w 1986 roku, jak również do przedstawienia Noc Teatru KANA ze Szczecina w 1995 roku. Głównym środkiem wyrazu artystycznego pozostaje jednak dla Piotra rzeźba. Komponuje w drewnie, kamieniu oraz w brązie.
Na wystawie prezentowane były rzeźby najmłodszego pokolenia rodziny – Bartosza Sławy Klamerusa, syna Ryszarda. Wystawa trwała od 23.06 do 9.07.2022 roku.
Rodzina Grabowskich
Druga wystawa z cyklu Pokoleniowe Rodziny Artystów przedstawiała dorobek artystyczny rodziny Grabowskich. Wystawa trwała od 4.09 do 19.09.2022 roku. W K&K Art Galerii można było podziwiać prace przedstawicieli trzech pokoleń artystów.
Antoni Grabowski – urodzony w 1937 roku rzeźbiarz, wielokrotnie nagrodzony za wybitne osiągnięcia artystyczne oraz dydaktyczne i wychowawcze; tworzy w wyniku obserwacji i interpretacji natury, przetwarzając ją na język rzeźby, nową rzeczywistość formalną. Absolwent Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie Wydziału Rzeźby, który w latach 1982–1991 pełnił funkcję zastępcy dyrektora Państwowego Liceum Sztuk Plastycznych im. A. Kenara w Zakopanem. Jego rzeźby znajdują się m.in. w zbiorach Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku, Muzeum Jana Kochanowskiego w Czarnolesie, Łazienkach Królewskich w Warszawie, Muzeum Miedzi w Legnicy, Muzeum Tatrzańskim w Zakopanem, Miejskiej Galerii Sztuki w Zakopanem.
Prace rodziny Grabowskich, fot. Fundacja Otwarta Pracownia Twórcza
Kolejnym przedstawicielem rodziny jest Antoni Grabowski, urodzony w 1967 roku; również rzeźbiarz. Studiował na Wydziale Rzeźby warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych w latach 1986–1991. W latach 1994–1995 był stypendystą DAAD (Niemieckiej Centrali Wymiany Akademickiej) w Akademii Sztuk Pięknych w Düsseldorfie. Od roku 2003 prowadzi Pracownię Rzeźby i Rysunku na Wydziale Architektury Wnętrz w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie – obecnie na stanowisku profesora uczelni.
Prace rodziny Grabowskich, fot. Fundacja Otwarta Pracownia Twórcza
Jan Grabowski – urodzony w 1994 twórca działający w różnych stylach, mediach i gatunkach; autor scenariuszy, reżyser oraz producent niezależnych filmów krótkometrażowych, zarówno fabularnych, jak i dokumentalnych. Zdobył rozgłos wśród niezależnego polskiego kręgu filmowego, wygrywając między innymi Grand Prix na trzynastej edycji Rybnickich Prezentacji Filmu Niezależnego „RePeFeNe”. W latach 2016–2018 był związany z AMONDO Films jako scenarzysta, działał także jako kurator filmowy AMONDO kino. Studiował filozofię na Uniwersytecie Warszawskim i reżyserię filmową w Warszawskiej Szkole Filmowej. W 2016 roku ukończył Akademię Fotografii.
Rodzina Cukrów
W przestrzeni jednej galerii zderzyły się ze sobą trzy indywidualne światy przeżywane twórców, połączone jednak pewną nicią porozumienia trwają w twórczym/rodzinnym dialogu między sobą. Na trzeciej z cyklu wystawie, trwającej od 5 do 16 grudnia 2022 roku, ukazana została twórczość niezwykłej rodziny Cukrów. Podziwiać można na niej było całe grono niesamowitych artystów.
Prace rodziny Cukrów, fot. Fundacja Otwarta Pracownia Twórcza
Prace rodziny Cukrów, fot. Fundacja Otwarta Pracownia Twórcza
Stanisław Cukier – głowa rodziny, wybitny rzeźbiarz, wieloletni pedagog oraz od kilku lat prezes Związku Polskich Artystów Plastyków Okręgu Zakopane. Urodzony w 1954 roku w Zakopanem, gdzie prowadzi czynną działalność artystyczną do dziś. Prócz dzieł Stanisława zaprezentowane zostały także rzeźby jego córek: Teresy i Marii Cukier.
Teresa Cukier, urodzona w Zakopanem w 1990 roku, tworzy dzieła w nieoczywistym materiale, jakim jest szkło. Bierze udział w wystawach i licznych projektach w Polsce i za granicą, pracuje i mieszka w Koblencji.
Maria Cukier, urodzona w 1986 roku w Warszawie, tworzy głównie w drewnie, na swoim koncie ma międzynarodową działalność twórczą – brała udział w kilkudziesięciu międzynarodowych plenerach i sympozjach rzeźbiarskich w całej Europie. Od kilku lat prowadzi pracownię stolarską dla osób z niepełnosprawnością intelektualną przy PSONI w Zakopanem. Na wystawie można było zobaczyć również malarstwo Pawła Cukra (z wykształcenia scenografa, urodzonego w 1988 roku w Zakopanem, obecnie mieszkającego w holenderskiej gminie Zaanstad); a także fotografie przyrodnicze najmłodszego z przedstawianych twórców: Stanisława Cukra urodzonego w 1997 roku, obecnie studiującego na studiach doktoranckich na kierunku Biologia w Szkole Biologii Molekularnej i Chemii Biologicznej w Instytucie Biochemii i Biofizyki Polskiej Akademii Nauk.
Rodzina Krzysztofów
W K&K Art Galerii zagościły bardzo różnorodne prace z szerokiego zakresu dziedzin zarówno sztuki, jak i nauki. Ostatnia wystawa z cyklu Pokoleniowe Rodziny Artystów prezentuje rodzinę Krzysztofów – rzeźbiarzy, malarzy, designerów. Motywem przewodnim rodziny stała się przede wszystkim siła tworzenia, która jest manifestacją życia każdego z członków tej artystycznej rodziny. Dla Bronisława Krzysztofa, głowy rodu, rzeźba jest dominującą formą wypowiedzi artystycznej. To twórca o uznanej sławie międzynarodowej. Jego prace posiadają między innym znani kolekcjonerzy: Gustavo Cisneros, Ann Gordon Getty, Alfred Taubman, Claude Bernard, Françoise Ferre, Jean-Marie Rossie, Susie Sainsbury, Hilary Galen Weston. To, co cechuje twórczość Bronisława Krzysztofa, to siła wyrazu, jednostkowość formy rzeźbiarskiej, cykle wynikające z nieprzerwanej pracy, pokonywanie ograniczeń i wyzwań, jakie stawia przed nim życie artysty.
Prace rodziny Krzysztofów, fot. Fundacja Otwarta Pracownia Twórcza
Realizacje rzeźb, projekty, medale, małe formy i działania w przestrzeni publicznej autorstwa Bronisława Krzysztofa są dokumentowane zarówno w formie fotograficznej, jak i opisowej przez Annę Krzysztof, która korzysta ze swojego konserwatorskiego doświadczenia. Skutkuje to wydawanymi albumami i katalogami oraz informacjami na stronie www.krzysztof.art.pl.
Na otwarciu wystawy zaprezentowany został wydrukowany dzięki własnemu wydawnictwu AB/OOK krótki zbiór wierszy Anny Krzysztof. Na wystawie prezentowane są obrazy kolejnego przedstawiciela rodziny dr Krzysztofa Krzysztofa, syna Bronisława i Anny, artysty rzeźbiarza, malarza i performera, a także naukowca i sportowca, z dokonaniami również w świecie filmu. Pokazano również prace Julii Dudek, córki Bronisława i Anny Krzysztof. Większość swojego życia związała z szeroko pojętymi działaniami artystycznymi. Zaczynała od pracy w charakterze plastyka (specjalizacja snycerstwo; 2008), studiowała na Wydziale Konserwacji Rzeźby i Elementów Architektury na ASP w Warszawie, ukończyła także Międzynarodowe Studium Dziewulskich jako charakteryzator–wizażysta–stylista. Swoje umiejętności wykorzystała podczas pracy w Teatrze Polskim, w Bielsku Białej jako charakteryzator–perukarz, specjalista rzemiosł teatralnych w Teatrze Miejskim w Gliwicach oraz specjalista ds. scenografii dla firmy Tick Tack sp. z o.o. Aktualnie obrała odmienną ścieżkę kariery i testuje gry komputerowe. Wystawa rodziny Krzysztofów została przedłużona do 10 stycznia 2023 roku.
Projekt „Pokoleniowe Rodziny Artystów”, w obrębie którego zrealizowane zostały wystawy, finansowany jest ze środków Programu Sztuki Wizualne MKIDN.
Fundacja Otwarta Pracownia Twórcza
