Projekt Jacek Malczewski/Lech Majewski to cykl dwunastu wideoartów wybitnego polskiego reżysera, który twórczo reinterpretuje malarstwo młodopolskiego artysty. Poruszone i ożywione kompozycje Jacka Malczewskiego funkcjonują w etiudach jako tzw. tableaux vivants, czy też malarskie ślady przenikające materię filmową: charakterystyczne motywy i figury z repozytorium malarza, takie jak chimery, fauny, harpie i anioły.
Projekt Jacek Malczewski/Lech Majewski
Jacek Malczewski, Melancholia | 1890–1894, Muzeum Narodowe w Poznaniu, wł. Fundacja im. Raczyńskich w Rogalinie
Projekt Jacek Malczewski/Lech Majewski, © Lech Majewski
Wizyjne postaci wyposażone w charakterystyczne atrybuty, przemierzają filmowe pejzaże Majewskiego, wychodząc z okna w pracowni Malczewskiego ujętej na obrazie Melancholia. Rozpoczynając swój pochód przez dawną i współczesną Polskę, szukają odpowiedzi na pytania: Czy kajdany opadły z naszych stóp, czy wloką się za nami? Czy wizje Malczewskiego rezonują we współczesności? Jak bardzo brakuje nam wyobraźni malarza?
Projekt Jacek Malczewski/Lech Majewski, © Lech Majewski
Jacek Malczewski, Powrót w rodzinne strony | 1918, Muzeum Narodowe w Krakowie
Projekt Jacek Malczewski/Lech Majewski, © Lech Majewski
Inspirację dla reżysera stanowią m.in. obrazy z cyklu sybirskiego, Thanatos oraz Portret rodziny artysty. Do filmowego środowiska wprowadza Majewski elementy istotne dla metaforycznego i symbolicznego pejzażu malarza.
Jacek Malczewski, Autoportret z Thanatosem | 1919, kolekcja prywatna
Projekt Jacek Malczewski/Lech Majewski, © Lech Majewski
Rekwizytami są skonstruowana na podstawie obrazu Po żniwie brama – kołowrót, krucyfiks z obrazu Na etapie, czy też nosze z Powrotu w rodzinne strony. Dzięki tego rodzaju scenograficznej pracy twórczość Malczewskiego podlega artystycznej aktualizacji w czasowym przepływie kadrów.
Jacek Malczewski, Śmierć na etapie | 1891, Muzeum Narodowe w Poznaniu, wł. Fundacja im. Raczyńskich
Projekt Jacek Malczewski/Lech Majewski, © Lech Majewski
Premierowy pokaz wideoartów odbędzie się w 2024 roku w Muzeum Narodowym w Poznaniu, w kolekcji którego znajdują się najbardziej znaczące dzieła Jacka Malczewskiego, z Melancholią i Błędnym kołem na czele. Etiudy wideo będą prezentowane w bezpośrednim dialogu z kompozycjami młodopolskiego symbolisty. Następnie ekspozycja będzie prezentowana także w innych miastach w Polsce i za granicą.
Jacek Malczewski, Natchnienie malarza | 1897, Muzeum Narodowe w Krakowie
Projekt Jacek Malczewski/Lech Majewski, © Lech Majewski
Projekt Jacek Malczewski/Lech Majewski, © Lech Majewski
Projekt Jacek Malczewski/Lech Majewski, © Lech Majewski
Ekspozycji będzie towarzyszyć katalog zawierający tekst kuratorski i wywiad z artystą, bogato ilustrowany fotosami z etiud Majewskiego zestawionymi z obrazami Malczewskiego, z których korzystał reżyser.
Jacek Malczewski, Tryptyk z faunami, część prawa | 1906, Lwowska Galeria Sztuki im. Borysa Woźnickiego
Projekt Jacek Malczewski/Lech Majewski, © Lech Majewski
Jacek Malczewski, Tryptyk z faunami, część lewa | 1906, Lwowska Galeria Sztuki im. Borysa Woźnickiego
Lech Majewski znany jest jako autor tak wybitnych dzieł filmowych jak Młyn i krzyż (2011), inspirowany obrazem Droga krzyżowa Pietera Bruegla starszego, czy Ogród rozkoszy ziemskich (2004) na motywach zaczerpniętych z tytułowego obrazu Hieronima Boscha. Artysta jest także cenionym twórcą wideoartów takich jak Krew Poety (2005-2006) realizowana na zamówienie Museum of Modern Art w Nowym Jorku oraz Brueghel suite (2010) powstała przy wsparciu paryskiego Luwru.
/Zuzanna Wagner i Agnieszka Skalska
Świetna inicjatywa, dzięki Niezłej Sztuce za powiadomienie.