W lutym 1914 roku Witkacego spotkała wielka tragedia. 21 tegoż miesiąca jego narzeczona, dwudziestopięcioletnia Jadwiga Janczewska popełniła samobójstwo, strzelając sobie z pistoletu typu browning prosto w serce. Uczyniła to w malowniczym miejscu – pod Skałą Pisaną w Dolinie Kościeliskiej.
Stanisław Ignacy Witkiewicz (Witkacy), Kompozycja ze śpiącą kobietą i potworem | 1920, Muzeum Narodowe w Warszawie, własność prywatna Zofii i Janusza Jagminów
Nie sposób dziś dociec ostatecznych przyczyn desperacji młodej, ładnej i dopiero co zaręczonej panny. Oficjalnie mówiono o przewrażliwieniu, wpływie niekonwencjonalnego środowiska artystycznego i zgubnym dla osób o słabej psychice klimacie podtatrzańskiej miejscowości. Jednak wyniki sekcji zwłok wykazały coś, co prawdopodobnie popchnęło Janczewską do tego czynu – była ona w ciąży. W rozmowie z przyjacielem Karolem Ludwikiem Konińskiem Witkacy wiele lat później wyparł się ojcostwa1, a pewne poszlaki wskazywały, że ojcem dziecka był przebywający wówczas w Zakopanem Karol Szymanowski.
Jadwiga Janczewska na tle kompozycji | 1913–1914, fot. Stanisław Ignacy Witkiewicz (Witkacy), Muzeum Tatrzańskie im. Dra Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem
Stanisław Ignacy Witkiewicz (Witkacy), Jadwiga Janczewska w kapeluszu | 1913, Muzeum Tatrzańskie im. Dra Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem
- Rozmowę tę spisał Kazimierz Wyka, a opublikował Bronisław Mamoń jako Tajemnice rękopisu, „NaGłos” nr 14 (39), 1994, s. 33–38. ↩
