Artur Nacht-Samborski, Autoportret we wnętrzu | 1955, własność rodziny artysty, depozyt w Muzeum Narodowym w Poznaniu, fot. skan z katalogu Artur Nacht-Samborski. Malarstwo postaci – postacie malarstwa, Sanok 2009

Z przyjaciółmi rozstawał się na postoju taksówek. Nawet w rzęsistym deszczu wolał czekać niż wędrować pieszo albo złapać autobus. Był to zapewne luksusowy kaprys, może podszyty jakimś lękiem. Zarówno w życiu, jak i w twórczości Artur Nacht-Samborski nigdzie się nie spieszył.

„Gdyby szukać rysu rzeczywiście ważnego, to chyba cały Samborski wyrażał się w ulubionych eksklamacjach «poczekaj!» i «zaraz, zaraz», które znaczyły tyle, co tiens, ale zarazem go zdradzały”¹

– wspominał zaprzyjaźniony z nim Jerzy Stajuda.

Krótko przed śmiercią stwierdził ostrożnie: „wydaje mi się, że poczyniłem pewne postępy”. Nacht-Samborski nie planował wystaw, prace ukrywał przed studentami. Choć gazety czytywał namiętnie, nie znosił dziennikarskiego żargonu, a recenzji się obawiał – jakby nawet te pozytywne mogły jego obrazy zbrukać. Nie komentował też własnego malarstwa. Poproszony o wypowiedź do katalogu napisał jedno zdanie: „Wydaje mi się, że między obrazem a widzem jest za dużo druku”². Zaprzyjaźniony z nim Adolf Rudnicki twierdził, że ostrożność Nachta wynikała z jego perfekcjonizmu:

„Ponieważ był perfekcjonistą, nigdy nie był gotów. Ponieważ nie był gotów, nie pokazywał, nie urządzał wystaw. Ponieważ szukał doskonałości, więc czekał”³.

Artur Nacht-Samborski, Martwa natura (dzban liliowy) | niedatowane, Zachęta Narodowa Galeria Sztuki w Warszawie

Artur Nacht-Samborski, Liście fikusa w ugrowym dzbanku | 1974, Muzeum Narodowe w Warszawie

Artur Nacht-Samborski, Martwa natura z fikusem | 1958, Muzeum Narodowe w Warszawie

Czytaj dalej →