II Biennale Sztuki Via Carpatia
Stary Sącz geograficznie znajduje się w pobliżu samego środka ważnego szlaku komunikacyjnego – nowoczesnej, międzynarodowej trasy nazwanej Via Carpatia, która łączy Kłajpedę nad Bałtykiem z Salonikami nad Morzem Egejskim. Stało się to bezpośrednią inspiracją idei Biennale organizowanego przez IMO Galerię. W swym założeniu ma ono bowiem pokazywać młodą sztukę z krajów, przez które Via Carpatia przebiega, a zatem terenów, które wciąż postrzegane są jako peryferie współczesnej sceny artystycznej. Sztuka tworzona na tym obszarze pozostaje mało znana, a nazwiska artystów stosunkowo rzadko trafiają do szerszego, międzynarodowego obiegu. Tegoroczna edycja cieszyła się wielkim zainteresowaniem.
Jak mówi Agnieszka Tes, kuratorka 2 Biennale Via Carpatia, dyrektor artystyczna IMO Galerii:
„Chcemy przyczynić się do odmiany tego stanu rzeczy, funkcjonować jako rozpoznawalne miejsce prezentacji twórczości spoza centrów europejskiej sztuki, wypełniając w tym zakresie wyraźnie odczuwalny brak. Jesteśmy otwarci na różnorodność form i treści oraz wielość języków artystycznego przekazu oraz technik i mediów. Zarazem jednak każda edycja Biennale poprzedzona zostaje motywem przewodnim – mottem zaczerpniętym z dzieł polskiego noblisty w zakresie literatury.”
To już druga edycja Biennale Sztuki VIA CARPATIA. Spotkała się ona z dużym zainteresowaniem artystów ze wszystkich krajów uczestniczących w konkursie (Łotwa, Litwa, Ukraina, Polska, Słowacja, Węgry, Rumunia, Serbia, Kosowo, Bułgaria, Północna Macedonia i Grecja). Biennale zostało skierowane do twórców do 45 roku życia zamieszkujących rejony bezpośrednio przylegające do Via Carpatia (bez stolic państw), a także do tych, którzy posiadają związkami z tym obszarem.
II Biennale Sztuki Via Carpatia
II Biennale Sztuki Via Carpatia
Swoje prace zgłosiło 668 artystów różnych dziedzin, z których Jury na wystawę finałową wybrało dzieła 48 twórców. Najwięcej zgłoszeń pochodziło z Polski, a następnie z Grecji, Rumuni, Serbii i Ukrainy. Najmocniej reprezentowane było malarstwo olejne, choć wśród nadesłanych propozycji nie zabrakło także innych technik i mediów, zarówno tradycyjnych (rysunek, rzeźba, grafika, fotografia, tkanina, ceramika), jak i nowszych (wideo, instalacja, animacja, malarstwo łączone z projekcją cyfrową).
II Biennale Sztuki Via Carpatia
II Biennale Sztuki Via Carpatia
Mottem tegorocznego Biennale był wiersz Czesława Miłosza „Piosenka o końcu świata”. Stał się inspiracją wielu zgłoszonych prac. Okazało się, że te treści zarezonowały z artystami różnych krajów i różnych kultur. Młodzi twórcy odczytywali motyw zaczerpnięty z utworu polskiego noblisty w bardzo różnych perspektywach. Co ciekawe przeważnie były to odniesienia niejednoznaczne, łączące się ze współczesną sytuacją egzystencjalną, kulturową, cywilizacyjną i duchową.
Wśród interpretacji jakie najczęściej pojawiały się w zgłoszonych dziełach, odnaleźć można przejmujące nawiązania do tragedii wojny. Ten „koniec świata” stał się tematem tak nam bliskim i tak mocno poruszającym. Artyści z Ukrainy, Serbii i Rumunii podejmowali próbę wyrażenia niewyrażalnej rzeczywistości wojennej traumy.
Spokojny w tonie i filozoficzny w wymowie, wiersz Miłosza łączy koniec świata ze zwyczajnym porządkiem natury, z rytmem przemijania, nie zaś z wyjątkowym wydarzeniem eschatologicznym. Zbliżone refleksyjne spojrzenie odnaleźć można również w pracach nadesłanych na Biennale. Od tematów globalnych można zaobserwować przejście do tych, dotykających pojedynczego człowieka jak codzienność, starość, cierpienie, wreszcie odchodzenie i śmierć, która może być postrzegana jako jednostkowy koniec świata.
Ivanka Stanojevic, Hair / Włosy, 2023
Cladiu Ciobanu, Sui generis 1, 2022
Wiele dzieł porusza wątki, które w pokoleniu Miłosza nie budziły jeszcze tylu niepokojów co w czasach obecnych. Młodzi twórcy silnie odczuwają zagrożenia ekologiczne związane z epoką tak zwanego antropocenu, w którym to szkodliwa działalność człowieka staje się procesem niosącym zagrożenia dla ziemi.
Współczesny świat niesie inne zagrożenia. Prace artystów z Polski, Łotwy, Grecji czy Serbii stały się okazją do namysłu nad otaczającą nas cyfrową rzeczywistością, pełną niebezpieczeństw zatracenia się w tych równoległych światach. Stary zupełnie analogowy świat przechodzi do historii, a do głosu dochodzą lęki związane z cyfrową rewolucją i ekspansją sztucznej inteligencji. Dotyka to nie tylko fragmentów naszej szarej codzienności, ale też właśnie pracy twórczej i roli artysty.
Ivan Milenkovic, Smartphone Light 23 | 2021
Artyści biorący udział w Biennale stworzyli niezwykłą mozaikę dzieł, nie tylko poruszających istotne problemy współczesnego świata, ale często będących głęboką refleksją metafizyczną, przekraczającą doczesną perspektywę. Co ważne okazuje się, że wiersz Miłosza staje się niewyczerpalnym źródłem inspiracji i jest wciąż aktualny.
Dofinansowano ze środków Ministerstwa Sportu i Turystyki.
Organizację Biennale dofinansowano ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Dofinansowano ze środków Funduszu Rozwoju Kultury Fizycznej, których dysponentem jest Minister Sportu i Turystyki.
#Sądeckie #OdkryjBeskidSądecki #StarySaczMiasteczkozKlimatem
