Grupa malarzy znanych dziś jako kapiści1 jest bodaj najbardziej rozpoznawalnym ugrupowaniem artystycznym w polskiej sztuce XX wieku i jednym z pierwszych zorganizowanym formalnie – a może bardziej koleżeńsko – bractwem świadomym własnych celów.
Stworzyli je sto lat temu, w roku akademickim 1923/1924 studenci Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, będący w większości uczniami przybyłego wówczas z Paryża do Krakowa profesora Józefa Pankiewicza. Studenci przeszli do jego pracowni malarstwa, opuszczając pracownie Wojciecha Weissa, Ignacego Pieńkowskiego, Jacka Malczewskiego, Józefa Mehoffera i Władysława Jarockiego.
Spotkanie kapistów i ich przyjaciół z okazji wynajęcia mieszkania przez Seweryna Boraczoka | ok. 1930, z archiwum Jacka Cybisa, źródło: materiały prasowe Muzeum Narodowego w Krakowie
- Wokół kapizmu, Gdańsk 1995; S. Krzysztofowicz-Kozakowska, Gry barwne. Komitet Paryski 1923–1939, Kraków 1996.
