IMO Galeria. Niezwykła galeria „na końcu świata”

Dziś zabierzemy Was w daleką podróż. Stary Sącz to niezwykle magiczne miasto, którego historia sięga aż XIII wieku. Znacie je z rysunków Nikifora czy obrazów Jana Cybisa – położona u podnóża Beskidu Sądeckiego miejscowość ma w sobie mnóstwo uroku, a czas zdaje się tu zwalniać. Wystarczy jednak przejść parę kroków z rynku pełnego drewnianych szyldów, brukowanego kocimi łbami, przez jedną z bram, by znaleźć się w zupełnie innym świecie…

IMO Galeria, fot. Fundacja Niezła Sztuka

Tam kryje się bardzo nowoczesna galeria sztuki, której budynek wprawia w zdumienie. Oto przed chwilą byliśmy w średniowieczu, a teraz robimy wielki skok w czasie aż do nowoczesności. IMO Galeria, bo właśnie o jej siedzibie mowa, stanowi część Centrum Kultury i Sztuki im. Ady Sari w Starym Sączu.

IMO Galeria, fot. Fundacja Niezła Sztuka

Chciałyśmy zobaczyć, jak w warunkach peryferyjnego, lekko sennego miasteczka działa instytucja, o której słyszałyśmy tyle dobrego. Od początku jej istnienia widać, że zespół Galerii IMO dba o tworzenie oryginalnych wystaw na wysokim poziomie artystycznym.

Stanisław Baj, Rzeka Bug | 2016, fot. Agata Ciołek

Rafał Borcz, Zatoka Victoriniego | 2015

Pani kurator Agnieszka Tes troszczy się o ambitny program i  proponuje interesujące spotkania ze sztuką współczesną. Zapraszani są wybitni twórcy z całej Polski tacy jak: Stanisław Baj, Rafał Borcz, Grażyna Smalej, Łukasz Patelczyk, Krzysztof Klimek, Tadeusz G. Wiktor i wielu innych.

Pani kurator Agnieszka Tes na tle prac Tadeusza G. Wiktora, IMO Galeria, fot. Fundacja Niezła Sztuka

Galeria IMO funkcjonuje od marca 2022 roku, ale widać w niej wielki potencjał i profesjonalizm w działaniu. Plany są ambitne. Jeszcze w  najbliższych miesiącach będziemy mogli podziwiać plakaty Andrzeja Pągowskiego do filmów Andrzeja Wajdy, Międzynarodowy Plener Malarski czy wystawę O przestrzeni, o kosmosie. Hommage a Kopernik. Z kolei pod koniec roku zostanie otwarte II Biennale Via Carpatia, które daje możliwość poznania nowej sztuki Europy Środkowo-Wschodniej. Nie tylko sztuki plastyczne mają tu piękną oprawę – pod koniec czerwca (29 i 30.06) będzie można posłuchać koncertów w ramach Starosądeckiego Festiwalu Muzyki Dawnej.

To miejsce tętni kulturą i udowadnia, że nawet poza wielkimi aglomeracjami można stworzyć bardzo dynamiczny ośrodek kultury. Nie jest to łatwe, aby w miejscu przyzwyczajonym do tradycji zaproponować awangardowe spojrzenie na sztukę współczesną. Ale okazuje się, że można – i to się udaje. Dlatego do Starego Sącza przyjeżdżają dzisiaj na zaproszenie Galerii IMO ciekawi twórcy, a także zwiedzający z różnych zakątków krajów. Z Łodzi to kawałek drogi, ale bardzo chciałyśmy zobaczyć tę niezwykłą przestrzeń skrywającą wspaniałą wystawę.

Niezwykła szkatułka

Budynek nas zachwycił. Zupełnie nas nie dziwi, że w tym roku SARP (Stowarzyszenie Architektów Polskich) uznało go za najlepszy budynek kultury w Polsce.  Robi wielkie wrażenie. Nad powierzchnią znajdują się część biurowa, kawiarnia i taras, z którego roztacza się widok na łagodne zbocza gór. Biel i szkło sprawiają, że całe wnętrze skąpane jest w słońcu.

IMO Galeria, fot. Fundacja Niezła Sztuka

My jednak schodzimy do piwnicy, gdzie pod kamiennymi sklepieniami znajduje się miejsce spotkań i rozmów o sztuce w trakcie wernisaży. Serce galerii,  przestrzeń wystawiennicza,  jest jeszcze niżej – ukryta pod ziemią. Wchodzimy do białej kostki, przysłowiowego White Cube’a, i wtedy odkrywa się przed nami wystawa Sacrum – ikona – abstrakcja. Wokół Jerzego Nowosielskiego. Zamysł jest taki, by połączyć dzieła Nowosielskiego z pracami innych artystów, którzy albo byli jego uczniami, albo w jakiś sposób nawiązali dialog z twórczością Mistrza. Aranżacja przypomina kompozycję szkatułkową i mieści w sobie  jeszcze jedną wydzieloną przestrzeń.

Obok ikon Zwiastowania (1965) i Przemienienia Pańskiego (1955) do ekspozycji włączono jeden pejzaż cerkiewny i portret kobiety. To odpowiedź na sposób, w jaki sam malarz pojmował sacrum w sztuce. Przede wszystkim jednak ikony zestawiono z projektami wnętrz sakralnych, w tym wnętrz kościoła pw. Świętego Ducha w Tychach i witraży do cerkwi prawosławnej pw. Zaśnięcia NMP w Krakowie, w których malarz zastosował elementy abstrakcji. Zgromadzone na wystawie prace abstrakcyjne są znakomitym dopełnieniem ikon.

IMO Galeria, fot. Fundacja Niezła Sztuka

Jerzy Nowosielski, Zwiastowanie | 1965, Muzeum Górnośląskie w Bytomiu

Jerzy Nowosielski, Przemienienie Pańskie | ok. 1955, kolekcja prywatna

Wydzielona centralna część emanuje światłem – tu zgromadzono dzieła Nowosielskiego z różnych instytucji oraz z prywatnych kolekcji. Dwustronny krucyfiks Leona Tarasewicza z kolekcji pani Krystyny Czerni przypomniał nam o tym niezwykłym artyście działającym na granicy kultury polskiej i białoruskiej.

IMO Galeria, fot. Fundacja Niezła Sztuka

Zachwyciły nas też metafizyczne prace Tadeusza G. Wiktora. Dosłownie kilka tygodni wcześniej zobaczyłyśmy jego dzieło w Muzeum Archidiecezjalnym w Poznaniu. Teraz po obejrzeniu całego cyklu prac tego artysty nasz podziw dla jego twórczości stał się jeszcze większy.

IMO Galeria, fot. Fundacja Niezła Sztuka

Fascynujące są też prace młodego polsko-litewskiego twórcy Krzysztofa Sokolovskiego, które w pierwszej chwili zaciekawiają techniką – są niczym kunsztowna płaskorzeźba. Warto zanurzyć się na dłużej w obserwacje tych dzieł, ponieważ oferują o wiele więcej niż interesujący warsztat. Jest to bardzo nowoczesna opowieść o sacrum, w której abstrakcja łączy się z drewnianą formą przypominającą ołtarz, a uproszczona forma graficznych elementów ze złoceniami przypomina średniowieczne iluminowane rękopisy czy też ikony.

IMO Galeria, fot. Fundacja Niezła Sztuka

Tak wielu różnych artystów i tak wiele różnych technik tworzy fascynującą mozaikę opowieści o sacrum na wystawie w IMO Galerii.  Pokazuje ona,  że Nowosielski jako malarz i teolog inspirował bardzo wielu twórców.  Zachwyciłyśmy się zarówno wystawą, jak i samym miejscem. Z pewnością wrócimy do Starego Sącza jeszcze nieraz.