Vincent van Gogh. Zwodzony most Langlois w Arles

Ciemna tonacja obrazów malowana przez Vincenta van Gogha w Holandii po jego przyjeździe do Paryża nagle ulega rozjaśnieniu. Dzieje się tak, ponieważ artysta zapoznał się tam z nieznanym mu wcześniej impresjonizmem. W stolicy światowej sztuki odkrywa nagle, że można używać do malowania obrazów całkiem innej palety barw.

Vincent van Gogh Most Langlois w Arles, detal | 1888, Wallraf-Richartz-Museum & Fondation Corboud, Kolonia

Dzięki swojemu bratu – Theo, który był znanym paryskim marszandem, zaznajomił się z wieloma dziełami nowego trendu w malarstwie, a także osobiście z artystami tworzącymi w tym stylu. Spędził tam całe dwa lata. Bardzo intensywny tryb życia artystycznego (stworzył wtedy m.in. ponad dwadzieścia autoportretów), ale przede wszystkim tego towarzyskiego, powoduje, że van Gogh, człowiek o mocno nadszarpniętym już wcześniej zdrowiu zarówno fizycznym jak i psychicznym, podejmuje decyzję o znalezieniu miejsca na ziemi, gdzie mógłby w spokoju oddawać się swojej pasji. Co miał się w Paryżu dowiedzieć o malarstwie, już się dowiedział. Wyjeżdża samotnie na południe Francji – do Arles w Prowansji. Jest luty 1888 roku. I jeszcze dwie ważne informacje warte przypomnienia. Tutaj właśnie, w tym samym roku, powstają bodaj jego najsłynniejsze dzieła, czyli Słoneczniki, tutaj też, w swoim sławnym „żółtym domu”, artysta dokonuje aktu samookaleczenia, czyli obcięcia ucha.

„Pojechał po słońce do Arles. Zastał sześćdziesiąt centymetrów śniegu. Znów przypomniało mu to Japonię, zimowe pejzaże. Zabrał się do pracy z furią. Malował wszystko na co padły jego oczy (…). Poddał się rytmowi przyrody. Zaczęły kwitnąć sady. Wychodził rano, ustawiał sztalugi; gdy wiał mistral, przymocowywał je do ziemi jak namiot i malował, co widział: morele, grusze, brzoskwinie; rozkwitały kwiaty, malował je; ciągle się niepokoił, że nie zdąży uchwycić wszystkich pojawiających się i znikających motywów. W przerwie między jednym i drugim kwitnieniem malował most zwodzony w kilku ujęciach i wariantach: jego Holandia w Japonii”¹. Zapewne ten zwodzony most przypominał Vincentowi rodzinne strony, bowiem jego konstruktorem był holenderski inżynier, czyli rodak van Gogha.

Niebawem jednak nadszedł maj. Słońce zaczęło mocniej grzać. Bez kapelusza na głowie ruszył w poszukiwaniu nowych miejsc godnych przeniesienia na płótno. W zbeletryzowanej biografii Vincenta van Gogha pt. Pasja życia, Irving Stone tak oto opisuje moment powstania tego obrazu, a dokładniej serii dziesięciu prac wykonanych z wykorzystaniem rożnych technik i malowanych z różnej perspektywy, które przedstawiają Zwodzony most Langlois w Arles. „O kilometr dalej w dół rzeki ujrzał rysujący się na tle błękitnego nieba zwodzony most (…). Vincent ustawił sztalugi, zaczerpnął głęboko tchu i zamknął oczy; otwartymi niepodobna było pochwycić tych barw. Rozwiały się, opadły zeń pouczenia Seurata o naukowym pointylizmie, wywody Gauguina o prymitywnej, dekoracyjnej sztuce, uwagi Cézanne’a o solidnych płaszczyznach, kolorowe linie i linie nienawiści Lautreca. Pozostał tylko Vincent”².

Vincent van Gogh Most Langlois w Arles | 1888, Wallraf-Richartz-Museum & Fondation Corboud, Kolonia

Jak wyżej wspomniano, powstało kilka wersji obrazów z tym mostem. Przedstawiane tutaj płótno ukazuje przechodzącą kładką kobietę z parasolem, ujętą z przeciwległego brzegu rzeki. Warto przytoczyć opis tego dzieła z innego albumu poświęconego twórczości artysty.

„Zastosowane przez van Gogha (…) kolory odbiegają od tych, które impresjoniści widzieli w plenerze lub przy otwartym oknie. Obowiązują takie, jakie podsuwa artyście wyobraźnia oraz wewnętrzne przeżycie rzeczywistości. Szczegóły mostu zostały oddane z precyzją: cegły zyskały delikatne ciemne krawędzie, w drewnianej konstrukcji można dostrzec nawet miejsca łączenia desek. Błękit nieba rozbija mnóstwo drobnych białych plamek. Na lustrze wody połyskują żółte refleksy promieni słońca. Zarówno jasne obłoczki, jak i słoneczne błyski, te najbardziej ulotne elementy natury, niejako uzyskują materialność zastygłe w palącym słońcu Południa”³.

Dzisiejszy most Langlois, źródło: Wikipedia.org

Ten zwodzony most nie przetrwał do naszych czasów. Został zniszczony w czasie zawieruchy ostatniej wojny światowej. Jednak, aby uczcić artystę, miejscowe władze postanowiły most odbudować, co prawda w trochę innym miejscu, nadając mu imię artysty. Wraz z galerią multimedialną Espace Van Gogh oraz reprodukcjami obrazów artysty ustawionych w miejscach gdzie je tworzył, most stanowi niewątpliwą atrakcje turystyczną Arles. Obraz znajduje się w zbiorach Wallraf-Richartz-Museum & Fondation Corboud w Kolonii (Niemcy).

Obraz w zbiorach Wallraf-Richartz-Museum & Fondation Corboud w Kolonii (Niemcy)

Zdjęcia: Leszek Lubicki

Vincent van Gogh, Most Langlois w Arles (z damą z parasolem), 1888
technika/materiał: olej/płótno
wymiary: 49,5 × 64 cm
Wallraf-Richartz-Museum & Fondation Corboud, Kolonia

• Info
• Lista artykułów

» Leszek Lubicki

Pasjo­nat sztuki, lecz zawo­dowo z nią nie zwią­zany. Nasz ese­ista, zain­te­re­so­wany malar­stwem pol­skim przełomu XIX/XX wieku, czyli tym okresem, który Maria Poprzęcka nazwała „Szczęśliwą godziną”. A pisze, bo lubi.

• Muzeum Pałac Herbsta w Łodzi. 10 dzieł, które warto znać - 26 marca 2021
• Młodopolska chłopomania. 8 obrazów, w których się zakochasz - 21 lutego 2021
• Leon Wyczółkowski „Kopanie buraków” - 8 października 2020
• Jak szlachcic szlachcica czekanem zabił. Historia zamknięta w ramie obrazu - 24 lipca 2020
• Białe gacie w tarapacie! Czyli Zabójstwo króla Przemysła w Rogoźnie według Jana Matejki - 24 czerwca 2020
• Muzeum Narodowe w Poznaniu. 10 dzieł, które warto znać - 2 maja 2020
• Muzeum Narodowe w Warszawie. 10 dzieł, które warto znać - 12 kwietnia 2020
• Muzeum Narodowe w Krakowie. 10 dzieł, które warto znać - 5 kwietnia 2020
• Władysław Podkowiński i jego tajemniczy ogród - 3 stycznia 2020
• Józef Chełmoński „Bociany” - 25 kwietnia 2019