Płock to miasto historyczne, na przełomie XI/XII wieku siedziba królów i stolica Polski. Założony na nadwiślańskim wzgórzu gród w średniowieczu pełnił funkcję jednego z ważniejszych ośrodków administracyjnych, kulturalnych i handlowych w Polsce. W XVI wieku Płock jako stolicę biskupią zamieszkiwali wybitni humaniści. Mecenasami kultury i sztuki odrodzenia byli kolejno biskupi: Erazm Ciołek, Andrzej Krzycki i Piotr Gamrat.
Co czyni to miasto tak magicznym?
Z pewnością w odpowiedzi na to pytanie pomoże spacer wzdłuż malowniczej skarpy, z której rozciąga się szeroka panorama Wisły. Wieczorami jest tu równie pięknie…
Przechadzając się Starym Miastem, nie wypada przejść obojętnie obok Katedry, Muzeum Diecezjalnego, Etnograficznego (Spichlerza) czy Browaru Tumskiego, gdzie w piwnicznym klimacie zakosztować należy warzonego na miejscu piwa. Trasę spacerową nad Wisłą i deptak w latach 1960–1965 projektował naczelny architekt Płocka, Stanisław Staszewski, czyli tata Kazika 🙂
Oddalając się nieco od skarpy w stronę deptaka, warto zajrzeć do Muzeum Mazowieckiego na Tumskiej. Tu trzeba zabawić nieco dłużej ze względu na kilka pięter, począwszy od działu archeologicznego, skończywszy na pokaźnych zbiorach sztuki secesyjnej i Młodej Polski.
Muzeum Diecezjalne
zachwyca natomiast dużymi zbiorami klejnotów, relikwiarzy, monstrancji i naczyń liturgicznych. Obecnie mieści się w dwóch budynkach: dawnego XII-wiecznego opactwa benedyktyńskiego i Starego Muzeum.
W Skarbcu katedralnym znajduje się wiele wspaniałych zabytków sztuki złotniczej z czasów średniowiecza, m.in. kielich księcia Konrada Mazowieckiego z ok. 1240 roku, relikwiarz hermowy św. Zygmunta fundacji króla Kazimierza Wielkiego z 1370 roku czy pastorał biskupa Andrzeja Krzyckiego z początków XVI wieku. Obok zbiorów sztuki złotniczej, obejrzeć można stałą wystawę „Chrystus w sztuce”, zbiory malarstwa i rzeźby z XV–XX w.
Katedra płocka
Jest jedną z najstarszych w Polsce. W strukturze świątyni widoczne są ingerencje kolejnych wieków i stylów. Na początku stał tu całkowicie drewniany kościół katedralny Wniebowzięcia NMP, zbudowany w 1075 roku. Świątynię zniszczyły najazdy Pomorzan w latach 1126–1127. Budowy kamiennej świątyni w 1136 roku podjął się biskup płocki Aleksander z Malonne. Do nowo powstałej romańskiej katedry biskup Aleksander w latach 1152–1154 zamówił w Magdeburgu odlane w brązie dwuskrzydłowe drzwi, podzielone grubą bordiurą na 26 pól wypełnionych płaskorzeźbami.
W XIII lub XIV wieku drzwi znalazły się w Soborze Sofijskim w Nowogrodzie Wielkim na Rusi. Jak głoszą hipotezy, w wieku XIII zostały zrabowane przez Litwinów podczas wyprawy na Mazowsze, inna wersja zakłada, że zostały one przekazane jako dar duchowieństwa polskiego czy też książąt płockich Księstwu Nowogrodzkiemu. Dziś w Katedrze znajduje się ich kopia wykonana pod koniec lat 70. XX wieku.
Po XIII-wiecznych pożarach, najazdach i grabieżach Katedra wymagała gruntownej renowacji. Na przełomie XIII/XIV wieku dobudowano gotyckie wieże zachodnie, następnie ok. 1543 roku została przebudowana w stylu renesansowym pod kierunkiem włoskiego architekta Jana Baptysty z Wenecji.
Kolejna przebudowa po pożarze w roku 1530, z inicjatywy biskupa Erazma Ciołka, przywiodła do Płocka współpracowników z krakowskiego warsztatu Berecciego: rzymianina Bernardino de Gianotis, Jana Cini ze Sieny i Filipa z Fiesole. Ostatnia generalna renowacja Katedry miała miejsce w latach 1901–1915, w tym samym czasie przystąpiono do wykonania polichromii w stylu neorenesansowym, wykonanie której powierzono Władysławowi Drapiewskiemu.
Wewnątrz Katedry, po bokach kruchty, znajdują się groby władców polskich: księcia Władysława Hermana i jego syna Bolesława Krzywoustego. Jest jednak pewien szkopuł, otóż z powodu ciemności, jakie panują wewnątrz kaplic, aby dokładnie przyjrzeć się sarkofagom królewskim, należy uiścić kwotę dwóch złotych, wtedy na krótką chwilę nastaje światłość 😉
Małachowianka
Jeszcze jednym obiektem wartym oglądnięcia jest Małachowianka, najstarsza szkoła w Polsce i jedna z najstarszych w Europie, istniejąca nieprzerwanie w tym samym miejscu od 1180 roku po dziś dzień. Z dawnej szkoły zachowało się skrzydło z gotycką wieżą kolegiaty św. Michała. Swoją drogą ciekawe jak wyglądał pierwszy zjazd absolwentów…
Wszystkiego nie da się opowiedzieć, trzeba Płock po prostu zobaczyć, przyjechać tu, choćby na spacer, dobre piwo, dla historii i po Sztukę!
Mapa atrakcji w Płocku
Dziękujemy Ci, że czytasz nasze artykuły. Właśnie z myślą o takich cudownych osobach jak Ty je tworzymy. Osobach, które lubią czytać i doceniają nasze publikacje. Wszystko, co widzisz na portalu jest dostępne bezpłatnie, a ponieważ wkładamy w to dużo serca i pracy, to również zajmuje nam to sporo czasu. Nie mamy na prowadzenie portalu grantu ani pomocy żadnej instytucji. Bez Waszych darowizn nie będziemy miały funduszy na publikacje. Dlatego Twoje wsparcie jest dla nas bardzo ważne. Jeśli lubisz czytać niezłosztukowe artykuły – wesprzyj nas.
Dziękujemy Ci bardzo, Joanna i Dana, założycielki Fundacji Niezła sztuka
