5 miejsc, które musisz zobaczyć w Weimarze

Weimar, niewielkie miasto położone w Turyngii, jest niedocenioną perełką na niemieckiej mapie. O jego bogatej historyczno-kulturowej przeszłości przypominają miejsca, w których zatrzymał się czas. Przedstawiamy pięć z nich, które trzeba koniecznie zobaczyć.

Pałac Belvedere

Na obrzeżach Weimaru, pośrodku rozległego ogrodu z oranżerią i labiryntem, wznosi się barokowy pałac Belvedere. Niewielka jak na ówczesne czasy, choć imponująca pod względem architektonicznym i estetycznym budowla została zaprojektowana na zlecenie księcia Ernsta Augusta. Pierwsze plany pałacu sporządzono w 1722 roku, jednak ukończenie całego kompleksu zajęło dwadzieścia lat.

Pałac Belvedere w Weimarze, fot. Marcus Glahn, © Weimar GmbH

Wnętrza pałacu Belvedere przenoszą zwiedzających ponad 300 lat wstecz do epoki, w której rządził dworski splendor. Przypominają o tym m.in. Salon Szary, ozdobiony srebrno-szarymi motywami, od których wziął swoją nazwę, zwieńczony kopułą Pawilon Zachodni ze ścianami pokrytymi marmurowymi stiukami czy sala balowa, gdzie wciąż można podziwiać oryginalne malowidło na suficie przedstawiające Olimp wraz z siedzącym na tronie Zeusem i jego żoną Herą.

Ciekawostką jest, że właśnie w tej sali balowej 28 sierpnia 1831 roku wzniesiono toast z okazji osiemdziesiątych drugich urodzin Johanna Wolfganga von Goethego, który spędził większość życia w Weimarze. Jeszcze ciekawszy wydaje się fakt, że solenizant… nie pojawił się na uroczystości wydanej ku jego czci. Podobno stronił od oficjalnych wydarzeń, a swój wyjątkowy dzień wolał spędzić w gronie najbliższych.

Fontanna z delfinami na dziedzińcu oranżerii Pałacu Belvedere, Pałac Belvedere, Weimar, niezła sztuka

Fontanna z delfinami na dziedzińcu oranżerii pałacu Belvedere, © Thüringer Tourismus GmbH/Gregor Lengler

Na osobną uwagę zasługuje rozciągający się wokół pałacu ogromny ogród, który początkowo zaplanowano na wzór tych francuskich, z czasem jednak geometrycznie ułożone klomby i równo przycięte żywopłoty zastąpiły swobodnie kwitnące rośliny, nieregularne ścieżki i obiekty małej architektury: fontanny, rzeźby i łuki różane. O romantycznych zamiłowaniach typowych dla XIX wieku przypominają sztuczne ruiny – Wielka Grota – które wówczas, na fali ponownego odkrycia i fascynacji gotykiem, chętnie projektowano i umieszczano w parkach i ogrodach – nie tylko tych dworskich.

Biblioteka Księżnej Anny Amalii

Jedną z najważniejszych postaci w historii Weimaru jest kobieta – księżna Anna Amalia, która przejęła władzę w księstwie Saksonia-Weimar-Eisenach po śmierci męża w 1758 roku. Przywiązywała dużą wagę do wykształcenia i zadbała o wszechstronną edukację swoich dwóch synów. Sama też była niezwykle wykształcona i oczytana jak na tamte czasy – tak dobrze znała języki francuski i angielski, a także łacinę i grekę, że zajmowała się tłumaczeniami. Poza tym komponowała utwory muzyczne i pisała wiersze, a jako mecenaska wspierała sztukę i naukę.

Biblioteka Księżnej Anny Amalii, © Lookphotos/Guenther Bayerl

Słynną weimarską bibliotekę założył już w 1691 roku książę Wilhelm Ernest. W ciągu następnych kilkudziesięciu lat jej zbiory znacznie się powiększyły, głównie dzięki darom księżnej Anny Amalii. W 1991 roku, w 300. rocznicę otwarcia biblioteki, nadano jej nazwę Biblioteka Księżnej Anny Amalii na cześć najsłynniejszej mecenaski. Biblioteczna kolekcja liczy ponad milion woluminów, za najcenniejszy zabytek uznaje się Biblię przetłumaczoną przez Marcina Lutra z 1534 roku. W zbiorze znajdują się również mapy i globusy.

Centralnym punktem biblioteki jest przepiękna trzypiętrowa Sala Rokokowa, zaprojektowana w 1766 roku na zlecenie księżnej Anny Amalii. Na regałach w Sali Rokokowej nie znajdują się eksponaty muzealne, a książki, które użytkownicy mogą przeglądać i czytać w czytelni. Brzmi jak raj dla moli książkowych, prawda?

Domy Goethego

Przez pewien czas nad zbiorami biblioteki w Weimarze czuwał Goethe, który przybył do tego miasta w 1775 roku na zaproszenie księcia Karola Augusta, syna Anny Amalii. Autor Cierpień młodego Wertera tak dobrze czuł się w Weimarze, że związał z nim resztę swojego życia. Najpierw zamieszkał w posiadłości wzniesionej nad brzegiem rzeki Ilm (Goethes Gartenhaus), podarowanej mu przez księcia. Dom był niewielki, a rozciągający się dookoła niego ogród pozostawał w opłakanym stanie.

Letni dom Goethego, Goethe, Weimar, Niemcy, Niemcy cel podróży, niezła sztuka

Letni dom Goethego w parku wzdłuż rzeki Ilm, © Thüringer Tourismus GmbH/Gregor Lengler

Goethe sam zadbał o jego uporządkowanie i posadził nowe rośliny, m.in. róże, wiciokrzewy i winorośle. Odnowiony ogród musiał działać na niego bardzo inspirująco, bowiem często w nim przesiadywał i pisał. W tym miejscu stworzył na przykład balladę Król Olch i wiersz Do księżyca. W 1782 roku literat przeniósł się na plac Frauenplan, do większego domu (Goethes Wohnhaus), w którym pozostał już do swojej śmierci w 1832 roku, nadal jednak spędzał wiele czasu w domku nad rzeką.

Pokój Goethego, Goethe, Zamek w Tiefurcie, Weimar, niezła sztuka

Pokój Goethego w zamku w Tiefurcie, © Stiftung Schloss Friedenstein Gotha für die Schatzkammer Thüringen/Marcus Glahn

W 2025 roku mija 250 lat od przybycia Goethego do Weimaru. Z tej okazji będą organizowane różne wydarzenia, skupione przede wszystkim wokół dramatu Faust, który Goethe ukończył właśnie w Weimarze. Odwiedzający będą mogli m.in. podziwiać rękopis Fausta, przechowywany obecnie w Archiwum Goethego i Schillera (Goethe- und Schiller-Archiv).

Muzeum Bauhausu

Inną słynną postacią, która związała w pewnym momencie swoje życie z Weimarem, był Walter Gropius, założyciel Bauhausu. W 1915 roku modernistyczny architekt objął kierownictwo w weimarskiej Szkole Rzemiosła Artystycznego. Cztery lata później połączył ją z Akademią Sztuk Pięknych, tworząc w ten sposób Bauhaus – szkołę, która stała się symbolem nowoczesnego ruchu artystycznego. Nauczycieli Bauhausu tytułowano „mistrzami”, a nie „profesorami”, nawiązując w ten sposób do działania warsztatów i ich przede wszystkim praktycznej funkcji – a praktyczność według Gropiusa miała stanowić najistotniejszą cechę jego szkoły.

O przełomowych dokonaniach Waltera Gropiusa, które zmieniły nasze postrzeganie nie tylko architektury i budownictwa, lecz także sztuk użytkowych, przypomina dziś Muzeum Bauhausu w Weimarze. Na wystawie Bauhaus pochodzi z Weimaru możemy oglądać skarby najstarszej na świecie kolekcji Bauhausu (założonej jeszcze przez Waltera Gropiusa w latach 20. XX wieku), która pierwotnie składała się tylko z 168 obiektów, ale z czasem rozrosła się do kilkunastu tysięcy sztuk. Zwiedzający mogą podziwiać m.in. serwis do herbaty Marianne Brandt, krzesło Marcela Breuera, meble Ludwiga Miesa van der Rohe czy grafiki Paula Klee.

Muzeum Bauhausu, Bauhaus, Weimar, muzeum, niezła sztuka

Budynek Muzeum Bauhausu w Weimarze, © DZT/Francesco Carovillano

Muzeum Bauhaus w Weimarze, Francesco Carovillano, fragment wystawy, zdjęcie, architektura, sztuka niemiecka, niezła sztuka

Muzeum Bauhausu mieści się obecnie w nowej siedzibie zaprojektowanej przez niemiecką architektkę Heike Hanady. Minimalistyczny betonowy budynek w kształcie kostki nawiązuje estetycznie do projektów twórców Bauhausu.

Haus am Horn

Choć Bauhaus miał swój początek w Weimarze, to zrealizowano tam za czasów Waltera Gropiusa zaledwie jeden projekt architektoniczny. Mowa o modelowym Haus am Horn, który wybudowano w 1923 roku na wystawę Bauhausu. W tym projekcie mistrzowie i studenci po raz pierwszy urzeczywistnili swoją wizję nie tylko współczesnej architektury, lecz także stylu życia.

Zaprojektowany przez Georga Muchego dom jest jednopiętrowy, ale patrząc na budynek, można odnieść mylne wrażenie, że są dwa piętra – za złudzenie odpowiada pas okien wystający nad centralną częścią domu. Znajdował się tam salon, wyższy od pozostałych pomieszczeń (mierzący ponad 4 metry wysokości), wokół którego rozmieszczono sypialnie, pokój dziecięcy i gościnny, jadalnię, kuchnię i łazienkę. Wszystkie pomieszczenia wypełniły proste meble i najpotrzebniejsze przedmioty, takie jak lampy, zaprojektowane wyłącznie przez mistrzów i studentów Bauhausu. Jasne, stonowane barwy, typowe dla tego stylu, przełamują kolorystyczne akcenty, na przykład biało-czerwono-niebieska podłoga w jadalni.

Miłośnikom Bauhausu polecamy również udanie się pod adresy, pod którymi mieszkali mistrzowie tego nowoczesnego stylu. Walter Gropius rezydował przy Steubenstraße 32, Wassily Kandinsky przy Wilhelm-Külz-Straße 3, Georg Muche – Steubenstraße 40, Paul Klee – Am Horn 53, a Johannes Itten przy Leibnizallee 2. Ten ostatni upodobał sobie także ruiny Domu Templariuszy (Tempelherrenhaus), znajdujące się w parku nad rzeką Ilm w Weimarze, gdzie urządził sobie pracownię.

A może to Cię zainteresuje:

Info
Lista artykułów

» Agata Dobosz

Absolwentka twórczego pisania i edytorstwa, magister antropologii literatury, teatru i filmu. Interesuje się kulturą szeroką pojętą, szczególnie sztuką i literaturą XIX i XX wieku. Nie wyobraża sobie dnia bez książki, muzyki, kilku obrazów i sportu.