Jan Piotr Norblin

Właściwie Jan Piotr Norblin de la Gourdaine (1745–1830), malarz, rysownik i grafik francuskiego pochodzenia.

Twórczość Norblina dzieli się na kilka okresów. Pierwszy to francuski (do 1774 roku). Pierwsze rysunki artysty z tego okresu pochodzą z początków lat 60., m.in.: szkice prochowni Bastylii, scenki inspirowane pracami A. Watteau, czy kompozycje o tematyce polityczno-religijnej. W 1769 roku, wstąpił w Paryżu do Académie Royale de Peinture et de Sculpture. Natomiast w latach 1770-71 uczęszczał do paryskiej L’École Royale des Élèves Protégés. Na lata 1771–74 przypadają podróże artystyczne Norblina, o których adnotacje zamieszczał w swoich pracach. W jego wczesnych dziełach można doszukać się inspiracji: malarstwem Watteau, sztuką Rembrandta oraz malarstwem holenderskim.

Kolejny okres w twórczości Piotra Norblina to okres polski, przypadający na lata 1774–1804. Norblin został zatrudniony jako nauczyciel rysunku dzieci rodziny Czartoryskich, aby ostatecznie zostać nadwornym malarzem rodu. W latach 1785-95 mieszkał w Warszawie, tam rozpoczął niezależną działalność artystyczną. W okresie insurekcji kościuszkowskiej podpisał „Akces do powstania”. Wtedy bywał często w Puławach u książąt Czartoryskich. Malarz ostatecznie opuścił Polskę w 1804 roku.

Ważnym dziełem Norblina z okresu polskiego jest cykl obrazów olejnych przedstawiających sceny z Metamorfoz Owidiusza przeznaczony do budynku Szkoły Rycerskiej w Warszawie. Natomiast dla Heleny z Przeździeckich stworzył dekoracje do jej posiadłości w Nieborowie. Największym dziełem artysty wykonanym do tego budynku jest fresk Jutrzenka otwierająca świtu podwoje.

Równolegle do prac na zlecenie, artysta tworzył także kompozycje ujawniające własne zainteresowania autora. Były to np.: ilustracje do Myszeidos Ignacego Krasickiego oraz do poematu A. Pope’a The Rape of the Lock. Natomiast w zetknięciu z polską kulturą powstały dzieła o charakterze rodzajowym oraz widoki Warszawy (Ratusz na Rynku Nowego Miasta, Widok Krakowskiego Przedmieścia). Norblin był także głównym ikonografem powstania kościuszkowskiego. Dokumentował także współczesne wydarzenia we Francji.

Na lata 1804–1830 przypada drugi okres francuski w twórczości Norblina. Wtedy powstało ok. 100 kompozycji akwarelowych przedstawiających typy polskie w charakterystycznych strojach (odpowiadających statusowi społecznemu lub zamieszkiwanemu regionowi). Jest on znany pod tytułem Zbiór polskich ubiorów. Jednocześnie dalej dokumentował współczesne wydarzenia we Francji, dokumentował też przebieg wojen napoleońskich (Bitwa pod Marengo, Bitwa pod piramidami). W późnym okresie twórczości Norblin przejawiał zainteresowanie scenami rodzajowymi Paryża. Uwieczniał życie stolicy oraz ludzi ją zamieszkujących.

Wielu artystów kopiowało lub naśladowało prace artysty. Należy dodać, że wpływ twórczości Norblina w Polsce był o wiele większy niż we Francji.