Teofil Ociepka

Teofil Ociepka (22 kwietnia 1891 – 15 stycznia 1978) pracował w kopalni „Giesche” (obecnie „Wieczorek”) jako maszynista w kopalnianej elektrowni. Już od wczesnej młodości zafascynowany był naukami tajemnymi, astrologią, magią. Z okultyzmem, który miał zdeterminować jego życie, zetknął się podczas I wojny światowej, kiedy był żołnierzem armii niemieckiej. Wstąpił do Loży Różokrzyżowców, a jego duchowym mistrzem został Filip Hohmann z Wirtembergii, który korespondencyjnie wskazywał mu, jak ma postępować. Za jego namową Ociepka utworzył w Janowie gminę okultystyczną, której przewodził. Został także mistrzem nauk tajemnych. W 1927 roku Hohmann polecił mu, aby zaczął malować. Obrazy miały pełnić funkcję poznawczą i moralizatorsko-etyczną, funkcja estetyczna pozostawała na dalszym planie. Pierwsze próby malarskie nie były udane, a po krytyce, jaka go spotkała ze strony prof. Tadeusza Dobrowolskiego w roku 1930, Ociepka porzucił malowanie. Wrócił do niego dopiero po kilkunastu latach. W 1946 roku założył wraz z Ottonem Klimczokiem zespół plastyczny, który rok później został przekształcony w koło plastyczne przy Domu Kultury KWK „Wieczorek”. W ten sposób uformowało się środowisko twórców nazwane później Grupą Janowską, a twórcy ci mieli stać się w przyszłości najwybitniejszymi przedstawicielami malarstwa naiwnego w Polsce, oddziałującymi na kolejne generacje artystów nieprofesjonalnych. Ociepka należał do Grupy Janowskiej do 1959 roku, kiedy to ożenił się i przeniósł z żoną do Bydgoszczy. Zaprzestał też wtedy praktyk okultystycznych. Ociepka stal się ikoną polskiego malarstwa naiwnego, a jego twórczość zdobyła światowy rozgłos.