O czym chcesz poczytać?
  • Słowa kluczowe

  • Tematyka

  • Rodzaj

  • Artysta

Edward Okuń

Edward Okuń, polski malarz i rysownik, przedstawiciel secesji. Urodził się 27.09.1872 r. w Wólce Zerzeńskiej koło Warszawy, zmarł 15.01.1945 r. w Skierniewicach. Pierwsze poważne lekcje odbierał w klasie rysunkowej u Wojciecha Gersona w Warszawie (w latach 1890-1891). Uczył się w II gimnazjum w Warszawie, z którego został wydalony za rozmowy po polsku. Potem przeniósł się do gimnazjum Jana Pankiewicza, gdzie zawarł znajomość z późniejszym rzeźbiarzem Stanisławem Jagminem oraz malarzem Władysławem Granzowem. W roku akademickim 1891/92 uczył się w krakowskiej ASP u Jana Matejki oraz Izydora Jabłońskiego. Szkołę opuścił wskutek sprzeczki z Jabłońskim. W 1893 wyjechał do Monachium. Tam uczył się krótko w szkole Stanisława Grocholskiego, następnie Antona Azbego.

W 1894 roku zapisał się do Akademii monachijskiej do Naturklasse Karla Raupa. Jednak nie ma dowodów, że do niej uczęszczał. W tym samym roku wyjechał do Paryża, gdzie uczył się w Académie Julian. W 1897 odbył podróż do Monachium i na Węgry, a w 1898 zamieszkał wraz z żoną w Rzymie. Tam utrzymywał bliskie kontakty z polską kolonią. Był jednym z organizatorów czytelni polskiej w Caffè Greco przy Via Condotti do której ofiarował Portret Adama Mickiewicza.

W roku 1900 rozpoczął współpracę z czasopismem Chimera. Tworzenie dla tego pisma przyniosło mu zamówienia na cykle ilustracji do książek min.: Miłość J. Kasprowicza i Mistrza Twardowskiego Leopolda Staffa. Literatura była także inspiracją do tworzenia obrazów, jak np.: Pan Wołodyjowski, czy Francesca z Rimini (według dramatu M. Maeterlicka).

W 1913 roku Okuń wyjechał do Egiptu w celu studiowania tamtejszej sztuki, aby stworzyć ilustracje do Faraona B. Prusa. Niestety, ilustracje te nie zostały wydane w formie książkowej. W 1921 roku na stałe zamieszkał w Warszawie przy Rynku Starego Miasta 12.

W 1928 roku wziął udział w pracach przy polichromii budynków okalających Rynek i wykonał malowidła na kamienicy Skwarczyńskich nr 24. Wykonał też dekoracje fasady własnego domu, wykorzystując motywy ze swoich dzieł np.: Czerwone róże, Żółte róże. Natomiast nad gzymsem drzwi balkonowych wykonał podobizny rzeźb M. Anioła Noc i Jutrzenka z nagrobka Giuliano de’ Medici w Nowej Zakrystii kościoła San Lorenzo we Florencji. Od 1911 roku był członkiem masonerii (najpierw włoskiej, a potem także polskiej). Od 1908 roku był członkiem rzeczywistym Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych, a potem pełnił funkcję wiceprezesa tej organizacji. W roku 1922 był świadkiem zabójstwa prezydenta Gabriela Narutowicza. Pod wpływem tego wydarzenia powstał obraz Pogrzeb prezydenta (1923).

Charakterystyczną dla Okunia tematyką, której wierny był przez całe życie były kompozycje symboliczne i baśniowe, pejzaże i portrety. Portrety cechuje duża różnorodność, od kompozycji typowo salonowych (Portret Pani H.; Portret Edwarda Czabana) poprzez portrety kostiumowe (Autoportret z żoną na tle Anticoli-Corrado, 1900) do symbolicznych (My i wojna, 1923). Do wczesnych symbolicznych obrazów Okunia należą te wykorzystujące motyw kobiety personifikującej pojęcia i uczucia (Tajemnica, 1899; Zazdrość ; Melancholia, 1902), czy też w tajemniczej, wzbudzającej niepokój postaci (Pawica, 1905; Letnie popołudnie [Jaszczurka], Syrena).

Współcześni dopatrywali się w twórczości Okunia wpływów Arnolda Böcklina, jednak jest ona bardziej związana z wiedeńskim Jugendstil. Widać to m.in. w obrazach z motywem rycerza i księżniczki (Sen królewny, Za siódmą górą za siódmą rzeką). W twórczości Okunia pojawiają się też motywy muzyczne występujące w kompozycjach takich jak: Sen Paganiniego, (1898) czy Treny Jeremiaszowe, (1907). Niektóre swoje prace artysta oprawiał w ramy własnego projektu, które stanowiły ważny element znaczeniowy danego dzieła. Styl z przełomu wieków malarz zachował do końca życia, pozostając w dwudziestoleciu międzywojennym na uboczu życia artystycznego w Polsce.